Per e-mail te bereiken
info@herbiatic.nl

Paardenbloem: kruid van de maand april

April is de maand dat veel kruiden en wilde planten zich weer laten zien. Maar april is ook zeker de maand van de paardenbloem. Je ziet de paardenbloem met zijn heldere gele bloemen nu overal. Uitbundig bloeit de paardenbloem in weilanden, op de akker, langs de weg en in tuinen (tot groot afgrijzen van menig tuinier). Iedereen kent de paardenbloem maar heb je deze plant weleens goed van dichtbij bekeken. Bekijk de paardenbloem eens goed en je zult zien wat een mooie plant het eigenlijk is.

Paardenbloem is ondergewaardeerd onkruid

En de paardenbloem is niet alleen mooi … De paardenbloem is wat ons betreft ook een van de meest ondergewaardeerde ‘onkruiden’. Je kunt namelijk zoveel doen met de paardenbloem zowel medicinaal als culinair. Ook bijen vinden de paardenbloem overigens zeer interessant. Er bestaat dan ook paardenbloemhoning die medicinaal kan worden ingezet. Kijk gerust ook op de website van ons samenwerkingsverband Bee Healthy Apitherapie waar je paardenbloemhoning precies voor kunt gebruiken.

De paardenbloem in beeld

paardenbloem geneeskrachtigBotanische naam: Taraxacum officinale
Volksnamen:Botanie: De paardebloem is een vaste plant met mooie gele bloemen. De paardenbloem groeit uit een licht bruine tot rode vlezige penwortel. Deze wortel is onuitroeibaar. Zodra er maar een klein stukje wortel in de grond blijft zitten dan groeit deze weer uit tot een nieuwe paardenbloem. Bovengronds zien we een rozet met bladeren. De bladeren zijn verschillend van vorm en kunnen diep ingesneden, rond of langwerpig zijn. Uit het rozet groeien een of meerdere stengels waaraan de bloemen verschijnen. De meeste mensen denken dat op ieder steeltje een bloem staat, maar feitelijk is dit niet waar. Ieder bloemhoofdje, of wat wij bloem noemen, bestaat uit allemaal losse gele linten. Dit zijn de eigenlijke bloemen die ook wel lintbloemen worden genoemd. Paardenbloem heeft, in tegenstelling tot bijvoorbeeld andere samengesteldbloemigen, alleen maar lintbloemen, die veel nectar bevatten. De paardenbloem komt voor op het gehele noordelijk halfrond en er bestaan wel meer dan 200 soorten. Alle paardenbloemen zijn geneeskrachtig en eetbaar.

Medicinaal gebruik van paardenbloem

De paardenbloem is medicinaal zeer breed inzetbaar. Alle delen van de paardenbloem worden medicinaal gebruikt. Het bekendst is echter het gebruik van de wortel en het blad.

Paardenbloemwortel

De paardenbloem is een uitstekend kruid voor het bevorderen van de spijsvertering. Paardenbloem is eetlust opwekkend en bevordert de aanmaak van spijsverteringssappen en gal. Dit zorgt er voor dat de spijsvertering beter verloopt en voedingsstoffen uit ons eten beter door het lichaam kunnen worden opgenomen. Daarnaast bevat de paardenbloemwortel inuline. Inuline is een prebiotische stof dat in onze darmen de groei van goede darmbacteriën stimuleert.

Paardenbloemblad

Vooral de bladeren van de paardenbloem hebben een sterke vocht afdrijvende werking. Paardenbloemblad is dan ook een uitstekend middel bij het vasthouden van vocht, bijvoorbeeld bij bepaalde vormen van oedeem of tijdens de zwangerschap. Ook bij reuma kan paardenbloem omwille van de vocht afdrijvende werking worden ingezet. Alle delen van de paardenbloem bevatten grote hoeveelheden mineralen en vitaminen. Paardenbloem kan dan ook worden ingezet bij bijvoorbeeld het herstel van ziekte, voorjaars- en reinigingskuren en bloedarmoede.

Waarschuwing geneeskrachtig gebruik paardenbloem

Waarschuwing! Bij serieuze medische klachten raden wij aan paardenbloem niet op eigen houtje te gaan gebruiken, maar altijd een goed advies in te winnen bij een kruidengeneeskundig expert. Paardenbloem mag niet gebruikt worden bij galstenen of verstopping van de galgangen. Gebruik paardenbloem ook niet gelijktijdig met een antibioticakuur. Wees voorzichtig met het gebruik van paardenbloem bij maagzweren en diabetes. Gebruik in deze gevallen paardenbloem het liefst alleen onder medische supervisie.

Culinair gebruik van paardenbloem

Ook culinair is paardenbloem veelzijdig te gebruiken. Vanwege het positieve effect op de spijsvertering en het hoge gehalte aan vitaminen en mineralen is paardenbloem ook nog eens een heel gezonde plant. Alle delen (met uitzondering van de bloemstengel) werden en worden culinair gebruikt. De wortel kan worden gekookt of gestoofd. Eigenlijk kun je de wortel op dezelfde manier bereiden als schorseneren. De gebrande en fijngemalen wortel wordt nog wel eens gebruikt als koffiesurrogaat. De bladeren kunnen net als spinazie zeer veelzijdig worden bereid. De verse, jonge (minder bittere) bladeren kunnen rauw gebruikt worden in salades. Ook kunnen de bladeren worden toegevoegd aan bijvoorbeeld soepen, stoofschotels, wokgerechten, ovengerechten, pannekoeken en kruidkoeken. Ook de lintbloemen kunnen worden gebruikt in salades, soepen, stoofschotels, wokgerechten, aardappelgerechten zoals stamppot, ovengerechten, pannekoeken en kruidkoeken. De gehele bloemschoofdjes kunnen omhuld in beslag gefrituurd worden. De bloemknoppen kunnen worden ingelegd als kappertjes of worden gekookt.

Waarschuwing culinair gebruik paardenbloem

Waarschuwing! Paardenbloem is vrij bitter. Bitter is een smaak die we (helaas) niet meer gewend zijn. Wees daarom in eerste instantie voorzichtig met het toevoegen van paardenbloem aan je gerechten.

Oogsten van paardenbloem

Zowel medicinaal als culinair worden de wortel en het blad gebruikt. Culinair worden ook nog de bloemknoppen en de bloemen gebruikt.

Paardenbloemwortel

Paardenbloemwortel kan met het hele jaar door oogsten door deze uit te graven met een schep en/ of met behulp van een rooivorkje. Door het jaar heen is er wel een verschil in inhoudsstoffen en dus in smaak. De wortel is in de lente het bitterst, omdat deze dan het hoogste gehalte aan bitterstoffen bevat. In de herfst is de wortel het zoetst, omdat deze dan het hoogste gehalte aan inuline bevat. Je kunt het beste wortels oogsten van paardenbloemplanten die minstens 2 jaar oud zijn. De wortels zijn dan stevig en vlezig.

Paardenbloemblad

paardenbloem etenDe bladeren kunnen geoogst worden van de lente tot en met de herfst. In de lente is het gehalte aan vitaminen en mineralen echter het hoogst. De bloemknoppen en de bloemen kunnen geoogst worden in het bloeiseizoen. Het bloeiseizoen loopt van de lente tot en met de zomer met een piek in april. en de bloemen kan men het beste oogsten in de maand april, dan is het gehalte aan mineralen en vitaminen het hoogst. Oogst de planten altijd op een schone plaats. Dit betekent niet in weilanden waar veel dieren lopen en ook niet langs wegen.

Recepten met paardenbloem om uit te proberen!

Paardenbloemkoffie: Paardenbloemwortel-koffie is samen met cichorei-koffie een bekend alternatief voor de echte koffie. Je maakt de koffie door paardenbloemwortels te oogsten, deze door midden te snijden en deze te roosteren in een oven van 160 graden Celsius tot ze bros zijn. Vervolgens laat je de geroosterde wortels afkoelen en maal je ze fijn in een koffie molen of keukenmachine. Je ‘zet’ deze koffie door 3 tot 5 gram wortelpoeder in 200 milliliter water 15 minuten te laten koken. Hierna afzeven, afkoelen en opdrinken.
Ovenschotel met paardenbloemblad en/of paardenbloemwortel: Schil een kilo verschillende wortelgroenten (aardappel, aardpeer, pastinaak, schorseneren, zoete aardappel, peen, paardenbloemwortels, teunisbloemwortels, et cetera) en snij deze in stukken van 3 centimeter. Doe de groenten in een ovenschaal en mix deze met 3 teentjes fijngesneden knoflook, flink wat peper en zout, een scheut olijfolie, een eetlepel honing en het sap van een halve citroen. Snijdt twee handen paardenbloemblad klein en mix deze door de groenten. Eventueel kun je nog andere wilde eetbare planten toevoegen, zoals brandnetel, lok-zonder-look, zevenblad en zuring. Dek de ovenschoten af met aluminiumfolie en zet de ovenschotel in een voorverwarmde oven van 250 graden Celsius. Laat de ovenschotel hier 40 minuten staan of totdat de groenten gaar zijn.
Gefrituurde paardenbloem-bloemhoofdjes: Pluk de bloemhoofdjes van de paardenbloem. Verwijder de stengel, maar laat de groene bloembasis zitten. Maak een stevig beslagje van 150 gram bloem, 1 ei, 2 eetlepels suiker, snufje zout, kaneel naar smaak en koolzuurhoudend water. Haal de bloemhoofdjes door het beslag en frituur ze in hete olie. Deze gefrituurde bloemhoofdjes zijn lekker met poedersuiker /honing en vanille-ijs.
Ingelegde paardenbloem-bloemknoppen: Pluk de bloemknoppen van de paardenbloem wanneer ze nog helemaal gesloten op het bladrozet rusten. Kook de bloemknoppen 5 minuten in een mengsel van water, azijn, suiker, zout en kruiden (bijvoorbeeld basilicum, peperkorrels, kruidnagels, dragon, mierikswortel, Spaanse peper, knoflook en/ of jeneverbes. Doe het mengsel daarna in een schone pot, sluit de pot af en laat deze afkoelen. Laat de pot 1 maand trekken alvorens te gebruiken.
Ga lekker experimenteren en verrijk je favoriete recepten met de paardenbloem. Heel veel plezier en laat het smaken!

Meer informatie over de paardenbloem?

Mocht je meer informatie of uitleg willen hebben over een van deze onderwerpen laat dan gerust hieronder een reactie achter. Wil je meer leren over de inheemse wilde kruiden? Kijk in het cursusaanbod. Of ga dan eens mee op kruidenwandeling en laat je verrassen door de veelzijdigheid en kracht van de natuur.